Bilgisayarlar yaygınlaştığında sadece gençler ve çocuklar ilgi duymuştu. Birçok orta yaşlı ve yaşlı insanlar mesafeli durmuşlardı. Sonrasında, her meslekten iş hayatının da mecburi parçası haline gelince, gönüllü gönülsüz benimsendi. Buna rağmen, hala evinde bilgisayarı olmayan (mali imkanı olmadığından değil; benimsemediğinden ötürü tercih etmeyen) yeterince geniş bir kitle var. Oysa akıllı telefonlar öyle mi? Çocuktan yaşlıya kimsenin elinden düşmüyor. Artık evlerde sabit hatlı telefonlar bile kaldırıldı. Bilgisayarları benimsemeyenler bile, telefonları canı gönülden benimseyip aktif şekilde kullanıyorlar. Öyleyse, akıllı telefonların tarihini inceleyelim. Toplumda çok sayıda doğru zannedilen yanlış bilgi var. Onların da doğrusunu görelim.
1999 Ocak’ta BlackBerry akıllı işletim sistemi RIM OS’u piyasaya sürdü. Bu versiyon grafik arayüze sahip değildi.
2000 yılının Nisan ayında Microsoft, Pocket PC adlı Windows türevi, kullanıcı dostu grafik arayüzlü işletim sistemini piyasaya sürdü. İlk defa HTC tarafından üretilmiş görsel arayüzlü akıllı işletim sistemli (Windows) telefon piyasaya sürüldü. Aynı dönemde Samsung, LG, Palm de bu kervana katıldılar.
2003 yılında Windows Mobile adını aldı ve yaygınlığı arttı. Android işletim sisteminin geliştirilmesi de 2003 yılında Android Inc şirketi kurularak başladı.
2004’te, %23 market payına sahipti Windows. Bu dönemde Nokia’nın Symbian işletim sistemi market payını büyük hissesini elinde tutup marketi domine ediyordu. Yine 2004’te çalışabilir hale gelen Android çeşitli mobil cihazlarda kullanılmak üzere çok amaçlı geliştirildiği için bir kameraya kurularak tanıtılmıştı. Akıllı işletim sistemine kavuşan kamerayla, kullanıcılar, çektikleri fotoğrafları/videoları bulut ortamda saklayabiliyorlardı, bilgisayarlara kablosuz bağlanabiliyorlardı. Bu yıl, BlackBerry de RIM işletim sistemine grafik arayüz kazandırarak telefon piyasasında önemli bir yer edinmeye başladı.
2005’te Google, Android Inc şirketin satın aldı ve telefonlara odaklanmaya başladı. Android, başta telefonlar olmak üzere çeşitli mobil cihazlarda kullanılabilecek bir işletim sistemi olacaktı. Evet, odak noktası artık kameralar değil, telefonlar olacaktı.
2006’da Apple, mobil işletim sistemi geliştirmek için çalışmalara başlayacağını ve kısa süre içinde piyasaya akıllı telefon süreceklerini duyurdu.
2007’de Google Android işletim sistemi üzerinde çalışma yürütmekte olduğunu ifşa etti. Linux tabanlı açık kaynaklı işletim sistemi olduğunu bildirdi ve 1.0 sürümünün beta versiyonunu kullanıcılara açtı. 2007’nin sonunda Apple, Macintosh tabanlı iOS adını verdiği işletim sistemini duyurarak telefon piyasasına giriş yaptı. Bu yılda Symbian piyasanın %65’ine hakimdi.
2008’de Android artık tümüyle olgunlaşmış ve hazırdı. HTC, Android’li ilk telefonu piyasaya sürdü.
Buraya kadarlık kısım, akıllı işletim sistemlerin nasıl olacağıyla ilgili bir şekillenmeydi. Bundan sonrası aralarından bazılarının sıyrılıp yükselmesi, diğerlerinin ise sönmesiyle ve işletim sistemlerinin olgunlaşmasıyla ilgili gelişmeler oldu. İşletim sistemlerinin işlevselliği artarak git gide daha da bilgisayarlaşmaya başladılar. Bunun yanısıra, telefonlar da donanımsal açıdan zenginleştiler, işlevlerine işlev, güzelliklerine zarafet kazandırdılar. Özellikle bu dönemden sonra hız kazanan donanımsal ilerlemelerden de birkaç örnek verelim.
2013 yılının başında ilk defa HTC tarafından yekpare metal telefon piyasaya sürüldü (HTC One). Bugüne kadar birçok “ilk”de adı geçen HTC, yine çok tutan, dikkatleri üzerine çeken bir başarıyla öne çıktı. 2013’ün sonunda Apple de benzer bir ürün piyasaya sürdü. Böylece yekpare metal telefonlar modaya dönüştü. Sony, ilk su geçirmek akıllı telefonu satışa çıkardı.
2014 yılında, 2013’deki HTC One modelinin çok benzeri bir tasarımla, geleneksel küçük ekran tercihinden sıyrılıp büyük ekranlı telefonla Apple yeni modelini tanıttı (iPhone 6). Sony, ilk kablosuz şarj olabilen modelini satışa çıkardı.
2015’te Samsung, yekpare metal kasaya ilave olarak arkası cam kaplı bir model ileri sürdü (S6 Edge). Bu model aynı zamanda ilk kıvrımlı ekrana sahip telefondu. Bundan sonra yavaş yavaş camlı kasalar moda haline geldi. Bu yıl Huawei Nexus 6P ve LG Nexus 5X modelleriyle ilk defa USB Type-C bağlantılı telefonlar kullanıcılara sunuldu.
2017’de Android kurucusu Andy Rubin tarafından kurulan Essential şirketi çentikli ekranlı telefon sürdü piyasaya. 2017’nin sonunda Apple de çentikli modelini çıkarınca çentikli ekran moda haline geldi. 2018’de Barselonadaki mobil kongrede çok sayıda çentikli model duyuruldu. Bu modellerin hiçbirinin çentiği Essential kadar küçük olmasa da, Apple’dan daha kısa, ince ve zarif çentikler ileri sürerek yarıştılar.
Microsoft ile ciddiyetle başlatılan telefonlar için akıllı işletim sistemi, o dönemde Nokia ve BlackBerry ile yarışıyordu. Sonrasında sırasıyla Google ve Apple’ın da bu alana yönelmesiyle en popüler işletim sistemleri Android (%85) ve iOS (%15) oldu. Nokia, önce Symbian’ı bırakıp Windows’a geçti, sonra BlackBerry, RIM’i bıraktı. Sonunda, Microsoft Windows’u bıraktı ve mobil sektörden çekildi. BlackBerry de Nokia da Android’de yöneldiler. Donanımda da başta birçok firmanın telefonları bilinip tercih edilirken zamanla bu tercihler iyice daraldı. Bugün piyasayı esasen 3 büyük firma domine ediyor. Sırasıyla Samsung, Apple ve Huawei. Diğer üreticilerin bazıları sektörden çekildiler, bazıları küçüldüler, bazıları hala sektörde kalma mücadelesi veriyor. Bu konuda 2015’te Huawei Genel Müdürü’nün bir öngörüsü vardı “Gelecekte üreticilerin çoğu marketten çekilecek ve geriye sadece birkaç marka kalacak…”
0 Yorumlar